پنجره‌ایرانیان؛ مصوبه مجلس در خصوص اصلاح ماده‌قانونی مربوط به دریافت مالیات از خانه‌های خالی که حدود دو هفته قبل از سوی نمایندگان به تصویب رسید، پس از بررسی شورای نگهبان به مجلس بازگردانده شد.
حدود دو هفته پس از تصویب طرح مالیاتی نمایندگان مجلس در خصوص اصلاح ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، شورای نگهبان به دلیل وجود چند ابهام در متن این مصوبه از ارجاع آن به مجلس برای رفع این ابهامات به‌منظور بررسی مجدد مصوبه نمایندگان برای دریافت مالیات از خانه‌های خالی از سکنه خبر داد.
عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان روز پنج‌شنبه ۲۳ مردادماه، در حساب توییتری خود متنی را منتشر کرد که با اشاره به وجود چند ابهام در طرح مصوب نمایندگان مجلس از ارجاع این مصوبه به مجلس به‌منظور رفع ابهامات خبر داد.
سایت رسمی اطلاع‌رسانی شورای نگهبان نیز روز پنج‌شنبه با انتشار متنی که سخنگوی شورای نگهبان در حساب توییتری خود منتشر کرده بود، به‌طور رسمی بازگشت این مصوبه به مجلس را اعلام کرد. حدود دو هفته قبل بعد از چند هفته بحث و بررسی در کمیسیون اقتصادی مجلس، طرحی در صحن مجلس مصوب شد که به‌موجب آن ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم که در جریان اصلاح این قانون در سال ۹۴ مصوب شده بود، اصلاح شد. این طرح به‌منظور مقابله مالیاتی با مالکان واحدهای مسکونی خالی از سکنه و محتکران مسکن در مجلس به نفع تقاضای مصرفی بازار مسکن تهیه و تصویب شد.
هرچند این طرح مالیاتی یک حاشیه اولیه نیز داشت و پس‌ازآنکه چندی پیش از سوی کمیسیون اقتصادی مجلس برای بررسی به هیئت‌رئیسه مجلس تقدیم شد، یک‌بار دیگر از سوی کمیسیون اقتصادی به‌منظور اعمال برخی اصلاحات پس گرفته شد؛ اما سرانجام دو هفته قبل این طرح نمایندگان در صحن مجلس موردبررسی قرار گرفت، مصوب شد و برای تایید نهایی به‌منظور قرار گرفتن در پروسه اجرا به شورای نگهبان ارسال شد.
بااین‌حال، پنج‌شنبه گذشته، سخنگوی شورای نگهبان در حساب توییتری خود اعلام کرد: «ضمن تقدیر از انگیزه و زحمات نمایندگان محترم در تصویب مصوبات مربوط به معیشت مردم، طرح دوفوریتی اصلاح ماده (۵۴ مکرر) قانون مالیات‌های مستقیم موردبررسی قرار گرفت که به دلیل وجود چند ابهام و برای تضمین بهتر حقوق مردم مقرر شد پس از رفع ابهامات توسط مجلس، نظر نهایی اعلام شود.» معنای این متن منتشرشده از سوی سخنگوی شورای نگهبان که در سایت رسمی اطلاع‌رسانی این شورا نیز منتشرشده آن است که ازنظر شورای نگهبان این مصوبه دارای چند ابهام است که به‌منظور احقاق حقوق مردم در ارتباط با اجرای این قانون لازم است ابتدا این ابهامات برطرف شده و سپس این مصوبه به‌طور مجدد در شورای نگهبان موردبررسی قرار بگیرد.
بر اساس بررسی‌های قبلی به نظر می‌رسد شورای نگهبان دست‌کم بنا بر وجود سه ابهام عمده طرح مصوب نماینده‌ها برای دریافت مالیات از خانه‌های خالی را به مجلس عودت داده است. هرچند ممکن است ابهامات بیش از این موارد یا ناظر بر موارد دیگری باشد.
یک گمانه‌زنی در خصوص این ابهامات مربوط به یکی از موارد مندرج در طرح مصوب نمایندگان مجلس درباره دریافت مالیات از خانه‌های خالی است. در این مصوبه آمده است علاوه بر آنکه واحدهای مسکونی اصلی و فرعی افراد (واحد مسکونی فرعی به معنای واحد مسکونی دوم افراد در سایر شهرها غیر از محل سکونت آن‌ها) از پرداخت مالیات خانه‌های خالی معاف هستند باید آیین‌نامه‌ای تنظیم شود که به‌موجب آن برخی از افراد و صاحبان مشاغل بنا بر وجود برخی ملاحظات بتوانند یک خانه دیگر هم داشته باشند که آن خانه هم از مالیات معاف باشد. این یک بند مبهم مالیاتی در طرح مصوب نماینده‌ها محسوب می‌شود که مشخص نشده چه اشخاص و چه مشاغلی و به چه علتی باید از پرداخت مالیات بر خانه‌های خالی معاف شوند؟
دومین ابهام که به نظر می‌رسد می‌تواند یکی از دلایل بازگشت طرح مصوب نماینده‌ها در خصوص دریافت مالیات از خانه‌های خالی باشد آن است که در این طرح مصوب به‌صراحت اعلام شده است که دارایی‌های ملکی سرپرست خانوار باید به‌طور دقیق و کامل در سامانه ملکی که به این منظور راه‌اندازی می‌شود ثبت شود اما اشاره‌ای به دارایی‌های ملکی سایر اعضای خانواده به‌خصوص همسر نشده است و مشخص نیست آیا دارایی‌های ملکی همسر و فرزندان نیز مشمول مالیات خانه‌های خالی می‌شود یا خیر؟
ابهام بعدی آن است که ازآنجاکه بنا بر اعلام دولت و مطابق با قانون مصوب سال ۹۴ در خصوص دریافت مالیات از خانه‌های خالی، دریافت این مالیات قرار است به‌زودی از مالکان این واحدها آغاز شود آیا سازمان امور مالیاتی به‌عنوان مجری این قانون، در شرایطی که زمزمه اصلاح قانون در این زمینه و ایجاد سازوکار جدید برای دریافت مالیات از خانه‌های خالی از سکنه وجود دارد حاضر به اجرای قانون و تغییر آن در کوتاه‌مدت خواهد شد؟ چراکه هرلحظه ممکن است مکانیزم اجرایی قانونی که به‌تازگی اجرای آن استارت خورده است تغییر کند.
این در حالی است که پیش‌ازاین کارشناسان مالیاتی بر ضرورت تعریف یک پکیج مالیاتی برای بخش مسکن تاکید کرده بودند و دریافت مالیات از خانه‌های خالی در غیاب مالیات‌های مکمل را چندان اثربخش توصیف نمی‌کنند. علی نیکزاد، نایب‌رئیس دوم مجلس نیز به‌تازگی اعلام کرده است که نمایندگان بنا دارند طرح‌هایی به‌منظور دریافت مالیات بر معاملات مکرر مسکن و همچنین دریافت مالیات از مالکان زمین‌های بایر تصویب کنند تا از این طریق اولا به مالکان واحدهای مسکونی در یک بازه زمانی مشخص تنها اجازه معامله تعداد محدود و مشخصی از واحدهای مسکونی داده شود و در وهله دوم افرادی که به‌قصد سوداگری و سفته‌بازی اقدام به خرید زمین و مسکن می‌کنند ملزم به پرداخت مالیات شوند.
