پنجره ایرانیان؛ مسکن مهر می‌خواست به مردم کمک کند ولی وقتی نتیجه این مداخله ۷۶۰ درصد افزایش قیمت زمین و ۵۰۰ درصد قیمت مسکن است این چه کمکی است؟ ممکن است تک خانوار یک استفاده ای کند ولی به‌صورت ملی، نتیجه این مداخلات معکوس خواهد بود.
به گزارش ایسنا، عباس آخوندی در هفدهمین همایش سیاست‌های توسعه مسکن اظهار کرد: آنچه باید بپذیریم پذیرش تغییر و سکونت جمعیت شهری در ایران است اما به نظر می رسد هنوز از این موضوع یک تصور واقعی نداریم. به همین دلیل انتظارات از بخش مسکن در حوزه‌های مختلف از بهره‌بردار و سیاست‌گذار فاصله‌های زیادی از هم دارد.
دوست داشته باشیم یا نداشته باشیم روند مهاجرت کند شده است
وی افزود: آنچه برای من بسیار مهم است داشتن تصویری از وضعیت سکونتگاه‌های ایران است. شاید این بحث‌ها را صدها بار شنیده باشید، ترکیب جمعیت روستایی، مهاجرت روستایی، تغییر تناسب جمعیت و غیره که زیاد شنیدیم و همه هم درست است. ولی وقتی این سخن‌ها گفته می‌شود یک تصویری در ذهن ما است که این روند با شتاب گذشته ادامه دارد و به همین دلیل از سیاست‌گذار انتظار ایجاد می‌شود. اما فارغ از اینکه ما دوست داشته باشیم یا نداشته باشیم روند مهاجرت به‌شدت کند شده است و در حوزه جمعیت شهری به یک تعادل جمعیتی نسبی رسیده‌ایم این پیام اصلی است که اگر قبول کنیم تمام ساختار سیاست‌گذاری جابه‌جا می‌شود.
صدور ۷۶۰ هزار پروانه ساختمانی درازای ۴۸۰ هزار نفر رشد جمعیت
وزیر راه و شهرسازی بابیان اینکه جمعیت حدود ۳ میلیونی تهران به ۸.۷ میلیون نفر رسیده است گفت: نکته بسیار مهم این است که بدانیم روند تحول جمعیت چگونه است. تهران جاذب‌ترین بخش جمعیت بوده است. دقیقا در اوج زمانی که شهر فروشی در تهران در جریان بوده است که ۷۶۰ هزار پروانه ساختمانی صادر شده جمعیت تهران از سال ۱۳۹۰ تا۱۳۹۵ کلا ۴۸۰ هزار نفر رشد کرده است. این نشان می دهد درست است که این شهر پایتخت است و از نظر تصورات ذهنی و آمار دهه ۵۰ ، ۶۰ و ۷۰ نشان می دهد رشد بسیار بالا بوده است ولی این رشد مراحل نهایی خود را طی می‌کند.
جمعیت‌پذیری تهران ۱۰.۵ نفر است در حالی که جمعیت ۸.۷ میلیون نفر است
آخوندی تصریح کرد: همین الان جمعیت‌پذیری شهر تهران بدون اینکه واحد جدیدی ساخته شود حدود ۱۰.۵ میلیون است؛ در حالی که ۸.۷ میلیون نفر جمعیت دارد. پس باید ببینیم آیا می‌توانیم سیاست‌های گذشته را ادامه دهیم. اتفاقی افتاده که مجبوریم تجدیدنظر کنیم. اگر به این اجماع نرسیم همچنان می‌خواهیم با یکدیگر کشتی سیاسی بگیریم.
وی آمار مهر و موم‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ را بسیار مهم دانست و افزود: بخش عمده‌ای از جابه‌جایی جمعیت اتفاق افتاده است. دیروز در شورای عالی شهرسازی بحث شهر قم بود که در ۵ سال گذشته تحولات جمعیتی در این شهر حدود ۱۲۵ هزار نفر به جمعیت قم اضافه شده است؛ در حالی که این شهر یکی از مهاجرپذیرترین شهرهای ایران از داخل و از بیرون از ایران بوده است. این به معنای این نیست که تقاضای مسکن به صفر رسیده است ولی اگر به این درک نرسیم انتظاراتی که از بخش مسکن داریم متفاوت خواهد بود.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به تولید انبوه در بعضی نقاط از جمله اکباتان گفت: الان اگر بخواهیم چنین کاری را تکرار کنیم غیرممکن است بازار داشته باشد. در این سمینار باید راجع به این موضوع بحث شود. آخر کار اگر اقتصادی نگاه کنیم یک فعال اقتصادی باید بازار داشته باشد. اگر به‌صورت اجتماعی نگاه کنیم باز هم باید ببینیم که دامنه تقاضا کجاست. از هر حیثی نگاه کنیم باید یک فهمی از این تحول داشته باشیم.
آخوندی اصل مسئله مسکن را موضوع کیفیت دانست و تاکید کرد: الان مسئله اختلاف طبقاتی، کیفیت زندگی، قیمت میانگین مسکن در دو نقطه شهر است. صورت مسئله دیگر کمی نیست. اگر به این موضوع توجه نکنیم دوباره همه به دنبال این خواهند رفت که یک فیل هوا شود و یک پروژه عجیب و غریب از طرف دولت ارائه شود. حال آنکه بستر جامعه عوض شده است. البته درک این تحول بسیار زمان بر است.
وی تصریح کرد: وقتی مرکز آمار می‌گوید ۵۰۰ هزار مسکن خالی در تهران است مفهومش این است که اتفاقی افتاده که جامعه از آن به دلیل نداشتن یک تصویر درست از تحولات، بی‌توجه بوده است. گفته می‌شود فقط در منطقه یک تهران ۳۴ هزار واحد مسکونی نوساز آماده مشتری وجود دارد. آمار معاملات شهر تهران نشان می دهد بیشترین ساخت و ساز در منطقه ۲۲ است ولی از نظر نرخ معاملات جزو کمترین آمار معاملات است. اگر می‌خواهیم برای بخش مسکن سیاست‌گذاری کنیم باید این اتفاقات را خوب بفهمیم در غیر این صورت به بیراهه می‌رویم.
طی مهر و موم‌های ۸۴ تا ۹۲ قیمت زمین در تهران ۸.۶ برابر شد
وزیر راه و شهرسازی در خصوص علامت‌دهی غلط سیاست‌گذاران به حوزه مسکن با ارائه آماری از دولت‌های نهم، دهم و یازدهم گفت: بیشترین مداخلات دولت در حوزه مسکن در مهر و موم‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۲ انجام شد که در تاریخ ایران بی‌سابقه است. بیشترین آمار شهر فروشی نیز در همین دوره است. دوره‌ای که عرضه به اوج می‌رسد باید انتظار داشته باشیم که قیمت به حضیض برسد ولی قیمت زمین در تهران طی مهر و موم‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۲ بالغ بر ۸.۶ برابر یعنی ۷۶۰ درصد رشد داشت. طی دوره ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ رشد قیمت زمین ۲ صدم درصد یعنی در حد صفر بوده است.
آخوندی خاطرنشان کرد: قیمت مسکن در شهر تهران سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۶ بالغ بر ۶ برابر شد یعنی ۵۰۰ درصد رشد. قیمت مسکن در مهر و موم‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ بالغ بر ۱.۱ برابر شده یعنی ۱۰ درصد رشد.
وی یادآور شد: وقتی ۷۶۰ درصد تورم در قیمت زمین و ۵۰۰ درصد تورم قیمت مسکن داشته باشیم آیا زندگی مردم بهتر می‌شود یا مردم را در وضعیت عزلت قرار می‌دهیم؟ مسکن مهر می‌خواست به مردم کمک کند ولی وقتی نتیجه این مداخله ۷۶۰ درصد افزایش قیمت زمین و ۵۰۰ درصد قیمت مسکن است این چه کمکی است؟ ممکن است تک خانوار یک استفاده‌ای کند ولی به‌صورت ملی، نتیجه این مداخلات معکوس خواهد بود.
۷۴ درصد جمعیت شهری و ۲۶ درصد روستایی است
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه باید قبول کنیم که ۷۴ درصد جمعیت شهری و ۲۶ درصد جمعیت روستایی با نرخ رشد بسیار کم مواجه هستیم، گفت: پیام این موضوع این است که امکان عرضه پروانه ساختمانی جدید در کلان‌شهرها دیگر وجود ندارد. اگر متوجه نشویم و به روال گذشت ادامه دهیم فقط با رشد ناکارآمدی اقتصادی مواجه خواهیم شد. مگر می‌توانیم خلاف تحولات جمعیتی حرکت کنیم؟ بنابراین باید همه سیاست‌ها را بازنگری کنیم. اگر این را متوجه شویم به ارتقای کیفیت زندگی می‌رسیم. باید بدانیم آیا مردم خوب زندگی می‌کنند؟ نه بسیار بد زندگی می‌کنند؟ آیا نیاز به مسکن نیست؟ چرا هست ولی مسکنی که جایگزین مسکن بد شود. به ازای هر مسکن خوب که می‌سازیم یک مسکن بد از بین نرود این فاصله فقیر و غنی مدام افزایش پیدا می‌کند.
سیاست ما بازآفرینی شهری است
وی گفت:علت اینکه ما بحث بازآفرینی شهری را مطرحمی کنم همین یک جمله است که کسی که در وضعیت بدی زندگی می‌کند زندگی‌اش ارتقا پیدا کند. بازآفرینی شهری، خلق مجدد شهر است. در این بحث خیلی سخن است که به محله محوری برمی‌گردد. شهر یک سازمان اجتماعی، فرهنگی است و اگر به آن برگردیم می‌بینیم که در محله، روابط اجتماعی شکل می‌گیرد که مردم در سختی و خوشی کنار هم هستند. نه این سیستم کالایی شده زندگی که آدم‌ها افتخار می‌کنند همسایه‌شان را نمی‌شناسند و همسایه‌شان مزاحمشان نیست.
آخوندی بابیان اینکه طی چهار سال گذشته مکرر به هویت ایران‌شهری تاکید کرده‌ام خاطرنشان کرد: اگر در حوزه فرهنگ و تمدن ایران‌شهری برگردیم باید به ساختار محله برگردیم. آن‌وقت می‌بینیم که محله فقط واحد مسکونی نیست بلکه مدرسه، درمانگاه، خانه محله و خدمات دیگر دارد.
وزیر راه و شهرسازی گفت: تولیدکننده انبوه مسکن دیگر کارش این نیست که در بیابان خانه بسازد بلکه باید در محله بیاید و به کمک ساکنان، ساخت مجددی را ایجاد کند و ارزش‌افزوده ایجاد کند.
